“Титаник” чўкканда омон қолган стюардесса – уч фалокатдан тирик чиққан аёл тарихи

1916 йил 21 ноябр тонгида Британия океан лайнери “Британник” Эгей денгизи бўйлаб сузиб борарди. У биринчи жаҳон уруши кетаётгани сабаб шифохона кемаси сифатида қайта жиҳозланганди. Ўша куни кема немис минасига урилиб кетади ва чўка бошлайди. Ҳамшира, кема стюардессаси Виолет Жессоп ўша пайти эндигина нонушта қилишга ўтирганди. У қутқарув қайиғига чиқишдан олдин ўзига керакли нарсаларни олишга шошилади. Виолетнинг бу даражада хотиржамлиги сабаби у бундан олдин ҳам икки марта даҳшатли кема фожиаларидан омон қолганида эди.

“Чўкаётган кемалар маликаси”, “Сувда чўкмас хоним” каби иборалар билан эсланадиган Виолет Жессоп 3 марта жуда йирик кема ҳалокатларига дуч келади ва ҳаммасидан ўзига бўлган ишонч, кучли ирода сабаб омон қолади. Охирги марта “Британник” кемасида бахтсиз ҳодисага учраганидан сўнг ҳам яна 32 йил, то нафақага чиққунча кемада ишлашни тўхтатмайди.

Виолет Жессоп ким эди?

Виолет Констанс Жессоп 1887 йилда Аргентинада ирланд иммигрантлари оиласида туғилган. Жессопнинг оиласи чорвачилик билан шуғулланарди. У болалигида оғир касалликлар: тиф ва туберкулёзга чалиниб, деярли ўлим ёқасидан қайтади. Тузалиб кетгани эса деярли мўъжизага тенг ҳодисалар эди.

“Виолетни ҳаётга бўлган кучли муҳаббат даволаган”, деб ёзади унинг хотиралари муаллифи Жон Макстон-Грем.

1903 йилда Жессопнинг отаси вафот этгач, унинг оиласи Англияга кўчиб келишади. Ўшанда Жессоп 16 ёшда эди. Онаси Кетрин оилани боқиш учун Атлантика океанини кесиб ўтувчи пароходларда стюардесса бўлиб ишлай бошлайди.

5 йиллик денгиздаги ишдан сўнг Кетрин касалликка чалинади ва 21 ёшли Виолет оиланинг ёлғиз таъминловчисига айланади. У онасининг изидан бориб стюардессаликни танлайди. Гарчи стюардессаликка жуда ёшлик қилса-да, Виолетнинг хушмуомалалиги ва инглиз, испан, француз тилларини билиши ишга киришига ёрдам беради.

Кемалардаги карьера

Виолет 1911 йилда White Star Line компаниясига қарашли учта машҳур “опа-сингил” кемаларнинг биринчиси, ўз замонасининг энг машҳур “Олимпик” кемасида иш бошлайди. Ўша йилнинг сентябр ойигача ҳаммаси яхши кетади. Бироқ 1911 йил 20 сентябрда “Олимпик” кемаси бошқа Британия кемаси билан тўқнашиб кетади. Олимпик кемасининг сув чизиғидан пастки қисмида катта ёриқ пайдо бўлади. Бахтсиз ҳодисага учраган бўлса-да, кема амаллаб Англияга қайтишга муваффақ бўлади.

Даҳшатли чўкиш

“Олимпик” кемаси таъмирланиши кераклиги сабабли Жессоп учликдаги бошқа кема, ўша машҳур “Титаник” кемасига ишга ўтади. Жессоп ишга кирганидан 7 ойча ўтгач “Титаник” ўзининг биринчи ва сўнгги сафарини амалга оширади, бироқ элегант лайнер йўлга чиққанининг тўртинчи кунидаёқ айсбергга урилиб чўкиб кетади. Кемада бўлган 1,5 мингдан ортиқ йўловчи ва экипаж аъзолари ҳалок бўлади.

Тунги ўн иккига яқин Жессоп шовқинли товушларни эшитади. Дастлаб, у буни шунчаки дрель овози деб ўйлайди. Ахир “Чўкмас кема” – “Титаник” чўкаётган бўлиши мумкин эмас! Бироқ 3 соат ўтар-ўтмас қутқарув қайиғидан туриб улкан кеманинг чўкиб бораётганини кўрган Жессоп воқеаларни худди тушида бўлаётгандек ҳис қилади.

1914 йилда биринчи жаҳон уруши бошлангач, Жессоп кўнгилли тарзда ҳамшира бўлиб ишлай бошлайди. Дастлаб, бир муддат қуруқликдаги хизматдан сўнг, 1916 йилдан шифохона вазифасини бажараётган “Британник” кемасида ишлайди. Кема Грециянинг Кея ороли яқинида минага урилганда Жессоп денгизга сакраб омон қолишга муваффақ бўлади. Бироқ бош суяги дарз кетади, оёғи қаттиқ жароҳатланади. Жессопнинг жароҳатлари тузалиши учун уч йил керак бўлади. Бу орада уруш тугаб, лайнерлар Атлантика бўйлаб қатнай бошлаганди.

Кетма-кет учта даҳшатли денгиз фожиаларидан омон қолган бошқа киши бўлганда, омад ҳар доим кулиб боқавермаслигини ўйлаб кемаларда ишлашни тўхтатган бўлиши мумкин эди, эҳтимол. Бироқ Виолет Жессоп эмас. У 1920 йил қайта тикланган “Олимпик” кемаси билан иш бўйича шартнома имзолайди ва то 1950 йил нафақага чиққунига қадар стюардесса бўлиб ишлашда давом этади.

Виолет Жессоп 1971 йилда, 83 ёшида вафот этади.