Fan-texnika | 12:25 / 29.01.2025
4907
2 daqiqa o‘qiladi

Okeanlar yuzasi 40 yil oldingiga qaraganda to‘rt baravar tezroq isimoqda

Dunyo okeani haroratining keskin ko‘tarilishi butun ekotizimga halokatli ta’sir ko‘rsatadi.

Foto: AP/REX/Shutterstock

Dunyo okeani yuzasi 1980 yillar oxiridagiga qaraganda to‘rt barobar tezroq isiyapti, degan xulosaga keldi Reding universiteti olimlari. Bloomberg xabar berishicha, bu 2023 va 2024 yillarda kuzatilgan ekstremal haroratga izoh bo‘la oladi.

Tadqiqot muallifi Kristofer Merchantning ta’kidlashicha, dunyo okeani haroratining keskin ko‘tarilishi butun ekotizimga — marjon qoyalardan tortib baliq ovlashgacha halokatli ta’sir ko‘rsatadi.

Bundan tashqari, okeanlarning isishi tez-tez sodir bo‘ladigan tabiiy ofatlar — bo‘ronlar, dovullar, toshqinlar va o‘rmon yong‘inlarining asosiy sababi hisoblanadi. Tadqiqotlar ko‘rsatishicha, yaqin 20 yil ichida okeanlar harorati oldingi 40 yilga nisbatan yanada kuchliroq ko‘tariladi.

Xususan, 2023 yilda dunyo okeani harorati 1981—2010 yillardagi o‘rtacha ko‘rsatkichlardan 0,6 gradusga oshdi. 2024 yilda esa, quruqlikdagi hududlar tezroq isishi tufayli, o‘rtacha global harorat yanada yuqoriroq bo‘ldi.

Haroratning keskin ko‘tarilishiga sabablardan biri El-Nino hodisasi bo‘lsa, bu jarayonda inson omili ham muhim o‘rin tutmoqda, deb ta’kidlaydi olimlar.

“Tadqiqot global isishning tezlashishi va qazib olinadigan yoqilg‘idan foydalanish o‘rtasidagi bevosita bog‘liqlikni yana bir bor tasdiqlaydi”, — deydi Braun universiteti huzuridagi Atrof-muhit va jamiyat instituti direktori Kim Kobb.

Olimlar dengiz yuzasi harorati va Yerning energetik muvozanatini tahlil qildi. Natijada, okeanlar harorati har o‘n yilda 0,27 gradus tezlik bilan ko‘tarilayotgani aniqlandi, holbuki 40 yil oldin bu ko‘rsatkich 0,06 gradusni tashkil etgan. Olimlar buni issiqxona gazlari miqdorining ortishi va muzlarning tezroq erishi bilan bog‘lamoqda.

Tadqiqot mualliflari qazib olinadigan yoqilg‘idan imkon qadar tezroq voz kechishga va karbonat angidrid chiqindilarini kamaytirishga chaqirmoqda.

Mavzuga oid

E`lonlar

Golden House  biznes-klassdagi O‘z Makon II turar joy majmuasi taqdimotiga taklif etadi

O‘zbekiston Respublikasi Hisob palatasi va Toshkentdagi Singapur menejmentni rivojlantirish instituti o‘rtasida hamkorlik aloqalari yo‘lga qo‘yildi

Tenge Bank Visa bilan hamkorlikda bir qator innovatsion to‘lov xizmatlarini ishga tushirmoqda

O‘zbekiston Milliy banki dam olish kunlarida ham siz uchun xizmat ko‘rsatadi

Fermerlar va dehqonlar uchun qulay imkoniyat – “O‘zkimyosanoat” AJ mineral o‘g‘itlarga 10 foizgacha chegirma narxlarini taklif etmoqda 

Toshkent Kimyo xalqaro universiteti va Pukyong milliy universiteti o‘rtasidagi ilmiy va madaniy hamkorlik rivojlanmoqda

Golden House  biznes-klassdagi O‘z Makon II turar joy majmuasi taqdimotiga taklif etadi

O‘zbekiston Respublikasi Hisob palatasi va Toshkentdagi Singapur menejmentni rivojlantirish instituti o‘rtasida hamkorlik aloqalari yo‘lga qo‘yildi

Tenge Bank Visa bilan hamkorlikda bir qator innovatsion to‘lov xizmatlarini ishga tushirmoqda

O‘zbekiston Milliy banki dam olish kunlarida ham siz uchun xizmat ko‘rsatadi

Fermerlar va dehqonlar uchun qulay imkoniyat – “O‘zkimyosanoat” AJ mineral o‘g‘itlarga 10 foizgacha chegirma narxlarini taklif etmoqda 

Toshkent Kimyo xalqaro universiteti va Pukyong milliy universiteti o‘rtasidagi ilmiy va madaniy hamkorlik rivojlanmoqda

Golden House  biznes-klassdagi O‘z Makon II turar joy majmuasi taqdimotiga taklif etadi

O‘zbekiston Respublikasi Hisob palatasi va Toshkentdagi Singapur menejmentni rivojlantirish instituti o‘rtasida hamkorlik aloqalari yo‘lga qo‘yildi