Янги таҳрирдаги «Таълим тўғрисида»ги қонун лойиҳаси эълон қилинди

Норматив-ҳуқуқий ҳужжатлар лойиҳалари муҳокамаси порталида янги таҳрирдаги Ўзбекистон Республикасининг Таълим тўғрисидаги қонуни лойиҳаси эълон қилинди.

Ушбу Қонуннинг мақсади Ўзбекистон Республикасида фуқароларга таълим-тарбия бериш, касб-ҳунар ўргатишнинг ҳуқуқий асосларини ва таълим соҳасидаги давлат сиёсатининг асосий принципларини белгилаш ҳамда ҳар кимнинг билим олишдан иборат конституциявий ҳуқуқини таъминлашдан иборат.

Қонуннинг асосий вазифалари:

таълим тизимининг ишлаши ва ривожланиши учун ҳуқуқий кафолатлар ва механизмларни яратиш;

таълим олиш жараёнида таълим олувчилар учун тенг имкониятлар яратиш ва шаффофликни таъминлаш;

Ўзбекистон Республикаси таълим тизимини халқаро таълим стандартлари даражасигача такомиллаштириш;

таълим соҳасида давлат ҳокимияти ва давлат бошқаруви органлари ҳамда маҳаллий давлат ҳокимияти органлари ваколатларини белгилаш ва улар ўртасидаги муносабатларни тартибга солиш;

таълим соҳасида юридик ва жисмоний шахсларнинг ҳуқуқлари, мажбуриятлари ва жавобгарлигини ҳамда уларнинг ўзаро муносабатларини ҳуқуқий жиҳатдан тартибга солиш.

Таълим Ўзбекистон Республикаси ижтимоий тараққиёти соҳасида устувор деб тан олинади.

Таълим соҳасида давлат сиёсатининг асосий принциплари қуйидагилардан иборат:

таълим ва тарбиянинг уйғунликда олиб борилиши;

таълим ва тарбиянинг инсонпарвар, демократик хусусиятга эга эканлиги;

таълимнинг узлуксизлиги, узвийлиги ва изчиллиги;

12 йиллик (6 ёшдан 7 ёшгача болаларни бир йил давомида умумий ўрта таълимга тайёрлаш ҳамда ўн бир йиллик умумий ўрта ва ўрта махсус) таълимнинг мажбурийлиги;

таълим тизимининг дунёвий хусусиятга эга эканлиги;

давлат таълим стандартлари ва давлат таълим талаблари доирасида таълим олишнинг ҳамма учун очиқлиги;

таълим дастурларини танлашга ягона ва табақалаштирилган ёндашув;

билимли бўлишни ва истеъдодни рағбатлантириш;

инсоннинг бутун ҳаёти давомида таълим олиши;

жамиятда педагог ходимлар ижтимоий ҳимоясининг кафолатланганлиги;

таълим тизимида давлат ва жамоат бошқарувини уйғунлаштириш.

Давлат жинси, ирқи, миллати, тили, дини, ижтимоий келиб чиқиши, эътиқоди, шахси, ижтимоий мавқеидан қатъий назар, ҳар кимга таълим олишда тенг ҳуқуқларни кафолатлайди.

Давлат таълим олиш ҳуқуқини қуйидагилар орқали таъминлайди:

таълим ташкилотларини ривожлантириш;

таълим ташкилотларида инновацион фаолиятни ва таълим дастурларини инновацион технологиялар ёрдамида амалга оширишни қўллаб-қувватлаш;

етакчи классик олий таълим муассасалари мақомини белгилаш ва уларни қўллаб-қувватлаш;

ишлаб чиқаришдан ажралган (кундузги) ва ажралмаган ҳолда (сиртқи, кечки, масофавий, дуал) таълим олишни ташкил этиш;

кадрлар тайёрлаш ва таълимга оид давлат дастурлари асосида ўқитиш;

умумий ўрта ва ўрта махсус таълимни бепул олиш;

оилада ёки ўзи мустақил равишда билим олган, шунингдек, мажбурий умумий ўрта таълимни тўлиқ олмаган фуқароларга аккредитациядан ўтган давлат таълим муассасаларида экстернат тартибида аттестациядан ўтиш ҳуқуқини бериш;

таълим муассасаларида кадрлар тайёрлаш бўйича давлат буюртмаларини меҳнат бозорининг талабларига мувофиқ шакллантириш.

Хорижий мамлакатларнинг фуқаролари Ўзбекистон Республикасида халқаро шартномаларга ва қонун ҳужжатларига мувофиқ таълим олиш ҳуқуқига эга.

Ўзбекистон Республикасида доимий яшаб турган фуқаролиги бўлмаган шахслар таълим олишда Ўзбекистон Республикаси фуқаролари билан тенг ҳуқуқларга эга.

Ўзбекистон Республикасининг таълим тизими қуйидагиларни ўз ичига олади:

давлат таълим стандартлари, давлат таълим талаблари ва таълим дастурларини ёки улардан бирини амалга оширувчи таълим ташкилотлари;

якка тартибда педагогик фаолият билан шуғулланувчи жисмоний шахслар (репетиторлик);

таълим тизимининг фаолият кўрсатиши ва ривожланишини таъминлаш учун зарур бўлган тадқиқот ишларини бажарувчи илмий-педагогик муассасалар;

таълим соҳасида давлат бошқаруви органлари ҳамда уларга идоравий мансуб ташкилотлар.

Ўзбекистон Республикасининг таълим тизими ягона ва узлуксиздир.

Ўзбекистон Республикасида таълим қуйидаги турларда амалга оширилади:

мактабгача таълим;

умумий ўрта ва ўрта махсус таълим;

касбий таълим;

олий таълим;

олий таълимдан кейинги таълим;

кадрлар малакасини ошириш ва уларни қайта тайёрлаш;

мактабдан ташқари таълим.