Шолц Қозоғистонда ҳамкорликни кучайтириш режалари ҳақида маълум қилди

Германия канцлери Олаф Шолц Остонага ташрифи чоғида Қозоғистон билан яқинроқ иқтисодий ҳамкорлик қилиш истагини билдирди. «Биз хомашё алмашинувимиз яхши кетаётганидан жуда мамнунмиз», деди Германия ҳукумати раҳбари 16 сентябр, душанба куни Қозоғистон президенти Қосим-Жўмарт Тўқаев билан учрашувда. Шолц, айниқса, Марказий Осиёнинг ушбу мамлакатидан Шведт шаҳридаги PCK Raffinerie нефтни қайта ишлаш заводида истеъмолнинг 20 фоиз​​дан ортиғини таъминловчи нефт етказиб бериш ишончли ташкил этилганини таъкидлади.

Бундан ташқари, Шолц Остона билан транспорт ва логистика соҳасида ҳамкорликни ривожлантириш, шунингдек, савдони кенгайтиришга кўмаклашиш режаларини маълум қилди. Шу билан бирга, унинг таъкидлашича, Берлин Европа Иттифоқининг Украинага қарши бошлаган уруши туфайли Россияга қўйган санкцияларини четлаб ўтиш учун халқаро савдодан фойдаланишга йўл қўймаслик ниятида.

Қозоғистон Германияга нефт экспорт қилиш бўйича Норвегия ва АҚШдан кейин учинчи ўринда туради ва Германияга етказиб берилаётган нефтнинг умумий ҳажмидаги улуши 11,7 фоизни ташкил қилади. Россиянинг Украинага кенг кўламли бостириб кириши бошланганидан сўнг, Қозоғистон Россия хомашёсининг йўқотилишини қисман қоплади, шу жумладан, илгари Россия Федерациясидан харидларга боғлиқ бўлган ва қийинчиликларни бошдан кечираётган Шведт нефтни қайта ишлаш заводига етказиб бериш орқали. Ташриф чоғида Шолц ва Тўқаев Германияга қозоқ хомашёси экспортини ойига 100 минг тонна ҳажмда узайтириш, шунингдек, ушбу етказиб бериш ҳажмини оширишга келишиб олиши кутилмоқда.

Шолц Украинадаги уруш ҳақида сўради, Тўқаев РФни «енгилмас» деб атади

«КазТАГ» агентлиги хабарига кўра, учрашув чоғида Германия канцлери Тўқаевдан Россиянинг Украинага қарши урушини ҳал қилиш имкониятлари ҳақида гапиришни сўраган. Қозоғистон президенти бунга жавобан «Россия ҳарбий жиҳатдан енгилмас» эканини таъкидлаб, аввалига ҳарбий ҳаракатларни тўхтатишни, «кейин ҳудудий масалаларни муҳокама қилишга ўтишни» таклиф қилди.

«Қозоғистон Россия билан дунёдаги энг узун қуруқлик чегарасига эга, мамлакатларимиз ўртасида стратегик шериклик ва иттифоқчилик доирасидаги ҳамкорлик ривожланмоқда», — деди Тўқаев ва «Қозоғистон Украина халқига чин дилдан ҳамдард» экани, Киев ва Остона ўртасида ҳеч қачон келишмовчиликлар бўлмаганини қўшимча қилди.

Тўқаев, шунингдек, Хитой ва Бразилия «тинчлик режаси»ни қўллаб-қувватлашини билдирди. Аввалроқ Украина президенти Володимир Зеленский Бразилия ва Хитойнинг таклифларини салбий деб атаган эди. «Сиз биздан ҳеч нарса сўрамасдан қандай қилиб ўз ташаббусингизни таклиф қила оласиз?» - деб таъкидлади Зеленский.

Тўқаевнинг журналистлар билан суҳбатида айтган сўзларини шарҳлар экан, Шолц шундай деди: «Менга аёнки, бу Украинага доимий тажовузкорлик билан ҳужум қилаётган Россиянинг ҳозирги ҳаракати каби ишламайди. Айнан Россия нафақат урушни бошлади, балки уни давом эттиряпти ва агар у ўз тажовузини тўхтатса, ҳар қандай вақтда урушни тугатишга ҳисса қўшиши мумкин».

Шолцнинг Марказий Осиёга ташрифи

Қозоғистонда Олаф Шолц, шунингдек, Марказий Осиёнинг беш республикаси: Ўзбекистон, Қозоғистон, Тожикистон, Қирғизистон ва Туркманистон раҳбарлари билан «С5+1» форматидаги саммитда иштирок этиши кутилмоқда.

Аввалроқ DW билан суҳбатда экспертлар учрашувда асосий урғу минтақа билан иқтисодий алоқаларни яхшилашга қаратилади, деб тахмин қилишган эди. Шу сабабли, Германия ҳукумати хабар қилганидек, Марказий Осиёга сафарида канцлерга «катта ва юқори мартабали иқтисодий делегация» ҳамроҳлик қилмоқда.

15 сентябр куни Шолц ва Германия ички ишлар вазири Нэнси Фезер Ўзбекистонга ташриф буюриб, президент Шавкат Мирзиёев билан миграция шартномасини имзоладилар. Ушбу келишув Ўзбекистон фуқароларининг Германияга қонуний миграциясини соддалаштириши ва Германияда ноқонуний бўлганларни чиқариб юборишга ёрдам бериши кутилмоқда. Бундан ташқари, ОАВ маълумотларига кўра, Берлин толиблар билан тўғридан тўғри келишувларсиз, қочқинлик мақомига эга бўлмаган афғонларни Ўзбекистон орқали ўз ватанига юбориш имкониятини қўлга киритиш мақсадида Тошкент билан музокаралар олиб борган.