Belgiya 2024 yildayoq Ukrainaga F-16 qiruvchilarini yetkazib berish niyatida

Belgiya hukumati 2024 yil oxirigacha AQShda ishlab chiqarilgan bir nechta F-16 qiruvchi samolyotlarini Ukrainaga topshirish niyatida, deb xabar qildi Belgiya bosh vaziri Aleksandr De Kroo va mamlakat mudofaa vaziri Lyudivin Dedonder juma kuni kechqurun qo‘shma matbuot anjumanida. Bu haqda 26 aprelda BRF media-kompaniyasi xabar berdi. 

O‘zini Rossiyadan himoya qilayotgan mamlakatga samolyotlarni yetkazib berishning aniq muddati ko‘rsatilmagan, ammo Mudofaa vazirligi rahbarining so‘zlariga ko‘ra, bu «iloji boricha tezroq» amalga oshirilishi kerak. 2023 yil oktyabr oyida Dedonder Belgiya F-16 samolyotlarini 2025 yildan ertaroq yetkazib bera olishini aytdi. 

Mamlakat tomonidan yetkazib beriladigan jangovar samolyotlar Belgiya soliq to‘lovchilarining pullari hisobiga emas, balki muzlatilgan Rossiya aktivlaridan foizlar hisobiga moliyalashtiriladi, deya aniqlik kiritdi bosh vazir.

NYT: Iyulgacha Ukraina va’da qilingan 45 ta F-16'dan 6 tasini oladi

Yoz o‘rtalariga borib, 12 nafar ukrainalik uchuvchi Daniya, Britaniya va AQShda 10 oylik mashg‘ulotlardan so‘ng F-16 qiruvchi samolyotlarida jangovar missiyalarni bajarishga tayyor bo‘lishi kutilmoqda. Bundan tashqari, ular oldingi chiziqqa qaytgunga qadar, Ukraina Yevropadagi ittifoqchilari va’da qilgan taxminan 45 ta samolyotdan faqat oltitasini oladi, deb xabar berdi The New York Times (NYT) mart oyi o‘rtalarida.

Gazetaning yozishicha, kechikishlar ukrainalik uchuvchilarni uzoq muddatli o‘qitish jarayoni bilan bog‘liq: standart F-16 mashg‘ulotlari bilan solishtirganda, ukrainalik uchuvchilarni tayyorlash «chaqmoq tezligida» o‘tmoqda, biroq Ukraina va ittifoqchilari umid qilganidek tez yuz bermayapti.

Bundan tashqari, Vashington uzoq vaqt davomida Kiyevga qiruvchilar yuborishga rozi bo‘lmadi. AQSh prezidenti Jo Bayden ma’muriyatining ta’kidlashicha, F-16 samolyotlari frontdagi vaziyatni o‘zgartira olmaydi, chunki ularga o‘qitish yillar talab qilishi mumkin. 

Ukrainaliklarni F-16’da o‘qitish

Daniya, Niderlandiya, Norvegiya va Belgiya Ukrainaga 45 ga yaqin qiruvchi samolyot jo‘natishga va’da berdi, bu uch kichik eskadrilya uchun yetarli. Daniya bahor oxirida Kiyevga dastlabki oltita F-16 samolyotini topshiradi. Niderlandiya va Norvegiya hali yetkazib berish sanalari haqida qaror qabul qilmagan.

Ukrainalik uchuvchilarni tayyorlash Daniya janubidagi Skridstrup aviabazasida 2023 yil avgust oyida boshlangan bo‘lib, ular qo‘shimcha ravishda 50 ga yaqin texnik samolyotlarga texnik xizmat ko‘rsatish va ta’mirlash, shuningdek, qurol to‘plamlari bilan ishlash bo‘yicha o‘qitilmoqda. 

Texniklarni o‘qitish qo‘shimcha kechikishlarga olib kelishi mumkin, deb ta’kidladi NYT, chunki bitta F-16’ga texnik xizmat ko‘rsatish uchun sakkizdan 14 kishigacha kerak bo‘ladi. Qiruvchi samolyotlarga xizmat ko‘rsatish uchun yetarli ekipajlar bo‘lmaguncha, g‘arb pudratchilari samolyotlarni Ukrainaga kuzatishda qatnashishi lozim. Bundan tashqari, Ukrainaning eskirgan va urushda shikastlangan uchish-qo‘nish yo‘laklarini ta’mirlash zarurati F-16’ning frontga yuborilishini yanada kechiktirishi mumkin.