YeI Vengriyani qonun ustuvorligini buzgani uchun tanqid qildi

Yevrokomissiya ma’lumotlariga ko‘ra, Vengriya korrupsiya, poraxo‘rlik va manfaatlar to‘qnashuviga qarshi kurash, siyosiy partiyalarni moliyalashtirish va ommaviy axborot vositalari mustaqilligi bo‘yicha Yevropa Ittifoqining demokratik standartlaridan sezilarli darajada orqada qolmoqda. Bu baho Yevrokomissiyaning 24 iyul, chorshanba kuni e’lon qilingan Yevropa Ittifoqiga a’zo davlatlar va ittifoqqa qo‘shilish uchun nomzod maqomiga ega bo‘lgan qator mamlakatlarda qonun ustuvorligi bo‘yicha yillik hisobotida keltirilgan.

«Vengriya komissiya uchun qonun ustuvorligi haqida gap ketganda haqiqiy tizimli muammo tug‘diradi», dedi adliya bo‘yicha Yevropa komissari Dide Reynders hisobot taqdimotida. Uning so‘zlariga ko‘ra, Budapesht Yevropa Ittifoqining avvalgi yillik hisobotida aniqlangan qonun ustuvorligi buzilishini bartaraf etishda deyarli hech qanday muvaffaqiyatga erishmagan. Bundan tashqari, o‘shandan beri qonunbuzarliklar soni sakkiztaga yetdi. «Menimcha, bu qonun ustuvorligi haqidagi hisobot uchun mutlaq rekord», dedi AFP’ga anonimlik sharti bilan Yevropa Ittifoqi rasmiylaridan biri.

Vengriya ko‘pincha qoidabuzarlar qatoriga kiradi 

Yil oxirigacha Yevropa Ittifoqi kengashiga raislik qiluvchi Vengriya Yevropa komissiyasining qonun ustuvorligi haqidagi hisobotlarida doimiy ravishda tanqid qilinmoqda. Budapesht hukumati mamlakatdagi qonun ustuvorligiga tahdid tufayli YeI shartnomasining 7-moddasiga muvofiq sud jarayoniga duch kelmoqda. Bundan tashqari, Yevropa komissiyasi Vengriyaga nisbatan qonun ustuvorligining bir necha bor buzilganligi munosabati bilan yana bir nechta sud jarayonlarini o‘tkazmoqda. Yevropa Ittifoqining Lyuksemburgdagi sudi iyun oyida Vengriyani Yevropa migratsiya va boshpana siyosati haqidagi qonunlarini buzgan uchun katta miqdorda jarima to‘lashga majbur qildi. Bosh vazir Viktor Orban qarorni «g‘azabnok» deb atadi va bunga rozi emasligini aytdi. 

Vengriya hukumati Yevropa Ittifoqida amaldagi huquqiy davlat normalarini qat’iyan rad etsa-da, Koronavirusga qarshi yordam fondi va Teng imkoniyatlar jamg‘armasidan grantlar talab qilmoqda. YeI Vengriyaga 30 milliard yevro miqdoridagi moliyaviy yordamni muzlatib qo‘ydi, chunki mamlakatda korrupsiyaning haqiqiy xavfi mavjud va Vengriyadagi sudlar mustaqil hisoblanmaydi. Biroq, Rossiyadan o‘zini himoya qilayotgan Ukrainaga keyingi harbiy va moliyaviy yordam ko‘rsatish uchun Orbanning zarur roziligiga erishish maqsadida pulning bir qismi berildi. Bu - Yevropa Ittifoqi kengashiga raislik qiluvchi davlat «qonun ustuvorligi mexanizmi» deb ataluvchi jazoga tortilgan birinchi holat.