Honkongda 2019 yilgi norozilik namoyishlarining 45 nafar yetakchisiga hukm o‘qildi

Honkong sudi 2019 yil yozda orolda yuz bergan norozilik namoyishlarining 45 nafar yetakchisiga hukm chiqardi, deb xabar beradi The New York Times.

Hukumatni ag‘darishga til biriktirganlikda ayblangan muxolifatchilar to‘rt yildan o‘n yilgacha qamoq jazosiga hukm qilindi. Eng katta jazo muddati Honkong universitetining sobiq professori, 60 yoshli Benni Tayga tayinlandi — 10 yil. Namoyishlarning yana bir yetakchisi — 28 yoshli Joshua Vong 4 yil 8 oy muddatga ozodlikdan mahrum etildi. Sudda aybiga iqror bo‘lganidan keyin uning jazo muddati qisqartirilgan.

Umumiy hisobda ishga aloqador 20 kishiga besh yildan yetti yilgacha, 24 nafariga esa to‘rt yildan jazo muddati belgilangan. Shuningdek, ikki nafar sudlanuvchi oqlangan.

NYT’ning qayd etishicha, keng ko‘lamli ushbu sud jarayoni Honkongdagi demokratik muxolifatning bir necha oylik noroziliklariga javoban Xitoy tomonidan 2020 yilda qabul qilingan milliy xavfsizlik to‘g‘risidagi qonunning eng jiddiy qo‘llanishi bo‘ldi.

Honkongda ommaviy norozilik namoyishlari 2019 yil iyunda, orol fuqarolarini boshqa mamlakatlarga — birinchi navbatda Xitoyga ekstraditsiya qilishni nazarda tutuvchi yangi qonun loyihasi tufayli boshlangan edi. Oxir-oqibat namoyishlar fonida qonun loyihasi bekor qilingan, ammo Inson huquqlari fuqarolik fronti (CHRF) homiyligidagi faollar yangi siyosiy erkinlik va yonbosishlarni talab qilishni davom etgan.

Xususan, Benni Tay 2020 yilda mahalliy saylovlar oldidan o‘tkaziladigan norasmiy «praymeriz»lar modelini ishlab chiqib, muxolifatga taqdim etgan. Saylovlarning o‘zi koronavirus pandemiyasi sabab qoldirilgan edi. 2020 yil 1 iyulda davlat xavfsizligi to‘g‘risidagi yangi qonun kuchga kirib, hukumatga namoyishchilarni zo‘ravonlik bilan tarqatib yuborish vakolatini berdi. Sud qarshisida javob bergan muxolifat vakillari 2021 yilda qo‘lga olingan edi. Hukumatning ma’lum qilishicha, faollar tomonidan taklif qilingan «praymeriz» (ichki saylov saylovlari) tizimi «Hongong siyosiy tizimiga putur yetkazish va yakson qilish» sifatida tan olingan.