Jahon | 07:52 / 01.08.2024
7822
4 daqiqa o‘qiladi

BMT Yaqin Sharqdagi yirik urush xavfi haqida ogohlantirdi

BMT bosh kotibi Antoniu Guterrish Isroil armiyasining Bayrutga hujumi va HAMAS harakati yetakchisi Ismoil Haniyaning Tehronda o‘ldirilganini tanqid qildi.

Foto: Reuters

«Bayrut janubi va Tehrondagi hujumlar barcha sa’y-harakatlar G‘azoda o‘t ochishni to‘xtatish va Isroil-Livan chegarasida tinchlik o‘rnatishga yo‘naltirilishi kerak bo‘lgan bir paytda xavfli kuchayishdan dalolat beradi», dedi uning vakili Stefan Dyujarrik 31 iyul, chorshanba kuni. Uning so‘zlariga ko‘ra, Guterrish manfaatdor tomonlarni «barcha uchun uzoq muddatli tinchlik va barqarorlik o‘rnatish maqsadida mintaqadagi keskinlikni yumshatishda faol harakat qilishga» chaqirdi.

Diplomatik harakatlarga chaqiriq

Yaponiyaning BMTdagi doimiy vakili o‘rinbosari Mitsuko Shino Yaqin Sharqda yirik harbiy mojaroning oldini olish uchun xalqaro sa’y-harakatlarga chaqirdi. «Biz mintaqa keng ko‘lamli urush yoqasida turganidan tashvishdamiz», dedi u.

O‘z navbatida, Xitoyning BMTdagi doimiy vakili Fu Tsun G‘azoda o‘t ochishni to‘xtatish kelishuviga erisha olinmagani ziddiyatning kuchayishiga sabab bo‘lmoqda, deb hisoblaydi. Ko‘proq ta’sirga ega bo‘lgan davlatlar ko‘proq bosim o‘tkazishi va G‘azodagi urush alangasini o‘chirish uchun yanada g‘ayratli ishlashi kerak, dedi u.

Britaniyaning BMTdagi doimiy vakili Barbara Vudvord G‘azoda zudlik bilan o‘t ochishni to‘xtatishga chaqirib, tinchlanish va vazminlikka chaqirdi. Isroil va HAMAS xavfsiz Isroil va suveren Falastin davlati bilan ikki davlat qaroriga olib keladigan tinchlik jarayoniga sodiqliklarini yangilashlari kerak, dedi u. «Tinchlik sari yo‘l diplomatik muzokaralar orqali bo‘lishi kerak. Uzoq muddatli tinchlik bomba va o‘qlardan kelib chiqmaydi», - dedi Vudvord.

Rossiya vakili: Yaqin Sharq mintaqaviy urush yoqasida

Xitoy, Rossiya, Turkiya va boshqalar Haniya o‘ldirilishini qoraladi va Eronning BMTdagi vakili buni terrorchilik harakati deb atadi. Rossiya Federatsiyasining BMTdagi doimiy vakili birinchi o‘rinbosari Dmitriy Polyanskiy so‘zlariga ko‘ra, bu qotillik «birinchi navbatda, HAMAS va Isroil o‘rtasidagi G‘azoda o‘t ochishni to‘xtatishga qaratilgan vositachilik muzokaralariga jiddiy zarba bo‘ladi». «Mashhur siyosiy va harbiy arboblarni maqsadli o‘ldirishning shafqatsiz amaliyoti Yaqin Sharqni mintaqaviy urush yoqasiga qo‘yadi», - dedi u.

Shu bilan birga, AQSh, Britaniya va Fransiya Eronning mintaqadagi beqarorlashtiruvchi ishtirokchilarni qo‘llab-quvvatlayotgani haqidagi savolni o‘rtaga qo‘ydi. AQSh BMTdagi vakili o‘rinbosari Robert Vud Xavfsizlik kengashining Eronga ta’siri bo‘lgan a’zolarini «Isroil va boshqa ishtirokchilarga qarshi proksi mojaro kuchayishini to‘xtatish uchun unga bosimni oshirishga» chaqirdi.

Eron va Isroil bir-biriga qarshi BMT sanksiyalarini talab qilmoqda

Eronning BMTdagi doimiy vakili Amir Said Iravoniy aytishicha, Tehron doimiy ravishda maksimal darajada vazminlikni qo‘llagan, ammo qat’iy javob berish huquqini o‘zida saqlab qoladi. U Xavfsizlik kengashini Isroilni qoralab, uni sanksiyalar bilan jazolashga chaqirdi.

Isroilning BMTdagi vakili o‘rinbosari Jonatan Miller BMT Xavfsizlik kengashini Eronni mintaqaviy terrorizmni qo‘llab-quvvatlayotgani uchun qoralashga va Tehronga qarshi sanksiyalarni kuchaytirishga chaqirdi.

HAMAS siyosiy byurosi rahbari Ismoil Haniya chorshanba kuni ertalab Tehronda o‘ldirildi. HAMAS bunda Isroilni aybladi. Isroil uning o‘limi uchun javobgarlikni o‘z zimmasiga olmadi.

Mavzuga oid