X kompaniyasi reklama beruvchilarni «boykot» uchun sudga berdi

Amerikalik milliarder Ilon Maskka tegishli X kompaniyasi ijtimoiy tarmoqni «noqonuniy boykot» qilgani uchun reklama beruvchilar uyushmasi va bir qator alohida kompaniyalarni sudga berdi. Reklama beruvchilar boykoti AQShning monopoliyaga qarshi qonunlarini buzishi aytiladi. Bu haqda 6 avgust, seshanba kuni Financial Times nashri xabar berdi. «Biz ikki yil davomida tinchlikni saqlashga harakat qildik, ammo hozir urush boshlandi», dedi Ilon Mask sudga qilingan murojaatga. 

X ijrochi direktori Linda Yakkarinoning aytishicha, da’vo brendlar va reklama agentliklari koalitsiyasi bo‘lgan Mas’uliyatli media global alyansi (GARM), shuningdek, Unilever va CVS kabi GARM a’zolariga qarshi qo‘zg‘atilgan.

X AQSh Vakillar palatasi yuridik qo‘mitasining iyun oyida e’lon qilingan hisobotidan keyin sudga murojaat qildi. Unda, boshqa narsalar qatori, GARM a’zolari Twitter platformasi Ilon Mask tomonidan sotib olinganidan so‘ng «barcha pulli reklamalarni to‘xtatish» uchun til biriktirgani da’vo qilingan. GARM asoschilaridan biri Rob Rakovits buni rad etdi. 

Yakkarinoning so‘zlariga ko‘ra, bu boykot ta’siri «X foydalanuvchilarini «global shahar maydonchasi»dan mahrum qilishga urinishdir». «Sodda qilib aytganda, odamlar g‘oyalar bozori buzilgani va ba’zi qarashlar bir xil darajada moliyalashtirilmaganidan azob chekishadi», - deya qo‘shimcha qildi X ijrochi direktori.

GARM «noqonuniy yoki zararli» kontent monetizatsiyasiga qarshi

GARM - Butunjahon reklama beruvchilar federatsiyasi (WFA) tomonidan 2019 yilda tashkil etilgan tarmoqlararo tashabbus. GARM yaratilishiga bevosita sabab Kraystcherch masjidlaridagi otishma bo‘lib, terrorchi uni Facebook platformasida jonli efirda namoyish etgan. Yirik reklama beruvchilarni birlashtirgan tashabbusning maqsadi - mualliflar monetizatsiya qiladigan «noqonuniy yoki zararli» kontent yonida reklama joylashtirishni rad etish . 

X’da natsizm va antisemitizm bo‘yicha mojarolar

Media Matters notijorat tashkiloti o‘tgan yilning 16 noyabrida Apple, Oracle va IBM kompaniyalarining X’da Hitler va natsizmni madh etuvchi postlar yonida ko‘rsatilgan reklamalariga e’tibor qaratdi. Shundan so‘ng Mask kompaniyasi rahbariyati Media Matters ko‘rsatgan akkauntlar «tozalangani» va ularga reklamadan pul ishlash taqiqlangani haqida xabar berdi. Bu akkauntlardagi natsistlarni qo‘llab-quvvatlovchi postlar «sezgir kontent» sifatida belgilangan. 

Yana bir janjal 2023 yil 15 noyabr kuni Mask yahudiy jamoalarini «oq tanlilarga nisbatan nafrat»ni tarqatishda ayblagan boshqa foydalanuvchining tvitini qo‘llab-quvvatlaganidan keyin boshlandi. Yahudiy xalqi «o‘z mamlakatining cho‘kib ketishini qo‘llab-quvvatlovchi ozchilik qo‘shinlari ularni unchalik ham yoqtirmasligini tashvishli anglab yetmoqda», deb aytilgan foydalanuvchi postida. Mask: «Siz mutlaq haqiqatni aytdingiz», deb javob berdi. Shundan so‘ng Mask antisemitizmga qarshi kurashuvchi Amerika yahudiy NNT bo‘lgan Antidiffamatsion ligani «oq tanlilarga qarshi irqchilik, osiyoliklarga qarshi irqchilik yoki har qanday irqchilikni amalda targ‘ib qilishda» aybladi.