COVID-19 yuqtirib olgan kishi qancha vaqt davomida virusni boshqalarga ham yuqtirishi mumkin?

Jahon sog‘liqni saqlash tashkilotining COVID-19 masalalari bo‘yicha yetakchi eksperti Mariya van Kerkxov tashkilotning «Savol-javob» dasturida ijtimoiy tarmoqlardan kelib tushgan savollarga javob berdi.

– Koronavirus yuqtirib olgan kishi qancha vaqt davomida uni boshqalarga ham yuqtirishi mumkin? Kasallikni yengil, o‘rta va og‘ir shaklda o‘tkazayotganlarda bu muddat farq qiladimi?

– Bu savol ustida faol izlanishlar olib borilyapti. Chunki biz bilamizki, ayrim hollarda kishining koronavirusga topshirgan testlari bir necha marta, anchagina uzoq vaqt davomida musbat natija berishi mumkin. Lekin bu degani ular shuncha uzoq vaqt virusni boshqalarga yuqtirishi mumkin, degani emas.

COVID-19`ga chalingan kishining qancha uzoq vaqt virus yuqtiruvchi bo‘lib qolishi, bu muddat bemor kasallikni yengil yoki og‘ir shaklida o‘tkazganiga qarab farq qilishi yoki farqlanmasligi bo‘yicha tadqiqotlar hozirda juda kam. Biz buni aniqlash uchun ko‘plab laboratoriyalar bilan birgalikda ish olib boryapmiz. Hozirgacha shuni bilamizki, kasallikni yengil shaklda o‘tkazayotgan bemor 8 yoki 9 kungacha virusni boshqalarga yuqtirishi mumkin. U 9 kundan keyin katta ehtimol bilan virus tarqatuvchi hisoblanmaydi.

Kasallikni og‘ir shaklda o‘tkazayotgan bemorlarda bu muddat farq qiladi. Bunday bemorlar testida 3 haftagacha faol holatdagi virusni aniqlash mumkin. Ular shifoxonada, izolyatsiyada davolanishlari lozim. Umuman olganda, koronavirus ilk tarqala boshlagandan buyon JSST barcha mamlakatlarga virus aniqlangan barchani – shu jumladan, kasallikni alomatsiz o‘tkazayotganlarni ham – izolyatsiya qilishni tavsiya qilib kelmoqda.

Jahon sog‘liqni saqlash tashkilotining hozirgi tavsiyalariga asosan, koronavirus tasdiqlangan bemorlar alomatlar paydo bo‘la boshlaganidan keyin kamida 10 kun, shuningdek qo‘shimcha tarzda, simptomlar yo‘qolganidan so‘ng 3 kun izolyatsiyada bo‘lishi lozim.

Agar sizda alomatlar bo‘lmasa-yu, test musbat natija bersa, u holda test topshirgan vaqtingizdan boshlab 10 kun izolyatsiyada bo‘lishingiz maqsadga muvofiq.

Ma'lumot uchun, O‘zbekistonda amaldagi tartibga asosan, koronavirusga chalinib, kasallikni yengil shaklda o‘tkazayotgan va uyda davolanayotgan bemorlarga tashxis qo‘yilganidan 10 kun o‘tib, ulardan qayta test olinishi va natija manfiy bo‘lgan holda ular sog‘aygan hisoblanishi belgilangan.