Блинкен: ҲАМАСнинг музокараларга тайёрлиги умид уйғотяпти

АҚШ давлат котиби Энтони Блинкен 11 июн, сешанба куни ҲАМАС гуруҳининг БМТ Ғазо секторида ўт очишни тўхтатиш резолюциясини қўллаб-қувватлашини эълон қилганини «рағбатлантирувчи белги» деб атади. Шу билан бирга, у Ғазо сектори ичида ташкилот раҳбариятининг бундай ниятларини тасдиқлашини кутиш муҳимлигини тушунтирди. 

Блинкен Исроил ва ҲАМАС ўртасидаги уруш тугаганидан кейин Ғазо бўйича режалар ҳақидаги суҳбатлар 11 июн куни Қуддусда Исроил етакчилари билан бўлиб ўтган музокаралардан сўнг давом этишини қўшимча қилди. 

БМТ Хавфсизлик кенгаши Байденнинг Ғазо бўйича режасини қўллаб-қувватлади 

10 июн, душанба куни БМТ Хавфсизлик кенгаши АҚШ томонидан ишлаб чиқилган, президент Жо Байденнинг Ғазо секторида ўт очишни тўхтатиш режасини маъқулловчи резолюция лойиҳасини қўллаб-қувватлади. БМТ Хавфсизлик кенгашидаги овоз беришда унинг 15 аъзосидан 14 таси резолюцияни ёқлаб чиқди. Россия бетараф қолди.

Байденнинг Ғазо секторида ўт очишни тўхтатиш режаси 

31 май куни АҚШ президенти Жо Байден Исроил ва ҲАМАСга Ғазо секторида сулҳ ўрнатиш режасини таклиф қилди, бу уч босқичда деэскалацияни ўз ичига олади. 

Улардан биринчиси олти ҳафта ичида секторда ўт очишни тўхтатишни ва Исроил армияси (ЦАҲАЛ) қўшинларини аҳоли пунктларидан олиб чиқиб кетишни назарда тутади. Шу билан бирга, ҲАМАС жангчилари юзлаб фаластинлик маҳбусларни озод қилиш эвазига бир қанча гаровга олинганларни Исроилга қайтариши керак. Иккинчи босқичда ЦАҲАЛ Ғазо секторини бутунлай тарк этиши, ҲАМАС эса қолган гаровдагилар ва уларнинг жасадларини қайтариши керак. Учинчи босқичда АҚШ ва халқаро ҳамжамият кўмагида Ғазо секторини тиклашни бошлаш режалаштирилган. 

Исроил ва ҲАМАСнинг «Байден режаси»га муносабати 

Ғазо секторидан ташқарида бўлган, ҳамасчилар матбуот котиби Сами Абу Зуҳрий БМТ резолюциясини қўллаб-қувватлаши ва унинг ташкилоти жорий режани амалга ошириш учун ҳамкорликка тайёрлигини маълум қилди. Фаластин маъмурияти «зудлик билан ўт очишни тўхтатишга чақирувчи ва Фаластин ерларининг бирлигини сақлайдиган ҳар қандай резолюцияни қўллаб-қувватлашини» таъкидлади. 

Ўз навбатида, Исроил, Байден айтганидек, таклиф қилинган режага рози. 10 июн куни АҚШ Давлат департаменти давлат котиби Энтони Блинкен шу куни мамлакат мудофаа вазири Йоав Галлант билан Ғазо секторида ўт очишни тўхтатиш бўйича келишувни муҳокама қилгани ҳақида хабар берди. 

Исроил ҳукуматидаги ўта ўнг миллатчилар, агар Бинямин Нетаняҳу президент Байден таклиф қилган сулҳни қабул қилса, ҳукмрон коалицияни ағдариш билан таҳдид қилмоқда. Исроил миллий хавфсизлик вазири Итамар Бен-Гвир унинг ўта ўнгчи «Оцма ехудит» («Яҳудий кучи») партияси «терроризмга ғалаба» беришдан кўра ҳукуматни тарқатиб юборишни афзал кўришини айтди. Исроил молия вазири Бецалел Смотрич «у таклиф қилинган режага рози бўлган ҳукуматнинг бир қисми бўлмаслигини» айтди. 

Исроил-Фаластин можароси

7 октябр куни эрталаб ҲАМАСнинг ҳарбий қаноти - «Иззаддин ал-Қассам бригадалари» Исроилга қарши «Ал-Ақсо тўфони» операцияси бошланганини эълон қилди. Ғазо секторидан Исроил томон минглаб ракеталар отилди, қуролли гуруҳлар Исроил аҳоли пунктларига кирди. 

ҲАМАСнинг билдиришича, операция босиб олинган Шарқий Қуддусдаги Ал-Ақсо масжидига бостириб кириш ва исроиллик муҳожирларнинг фаластинликларга нисбатан зўравонлиги кучайиб бораётганига жавобан амалга оширилган. Бунга жавобан Исроил армияси Ғазо секторида ҲАМАСга қарши ўнлаб қирувчи самолётлардан фойдаланган ҳолда «Темир қиличлар» операцияси бошланганини эълон қилди.

Исроил-Фаластин можароси авж олгандан бери 37 мингдан ортиқ фаластинлик ҳалок бўлди. Исроилда қурбонлар сони 1400 дан ошади. Ғазонинг 2,3 миллион аҳолиси Исроилнинг ҳаводан оммавий бомбардимон қилиши ва эксклавнинг тўлиқ блокадаси туфайли озиқ-овқат, сув ва дори-дармонлар танқислигидан азият чекмоқда.