Yer yuzasidan 1000 kilometr chuqurlikda ummon topildi

Xalqaro geofiziklar jamoasi pastki mantiyaning yuqori qatlamida tarkibida suv bo‘lgan suyuqliklar borligiga to‘g‘ridan-to‘g‘ri isbot topishdi. Bu Yer yuzasidan ming kilometr chuqurlikda joylashgan, deb xabar qiladi New Scientist.

Olimlar taxminan 90 million yil avval, Yer yuzasiga hozirgi Braziliyadagi San-Luis daryosi yaqinida vulqon otilishi natijasida chiqarib tashlangan olmosni tahlildan o‘tkazishdi. Mineral infraqizil mikroskopiya yordamida aniqlangan.

Olmosning oraliq qismlarida joylashgan begona narsalar, unga ehtimoliy suv bilan tushgan gidroksil ionlar bilan bog‘liqdir. Tadqiqot davomida uning kimyoviy tarkibi ham aniqlandi. Ma'lum bo‘lishicha, ularning asosiy qismi ferriperiklazdan (magneziovyustit) iborat ekan.

Ferriperiklaz temir va magniy oksidlaridan tarkib topib, o‘ta yuqori harorat va bosimda xrom, alyuminiy va titanni o‘z ichiga qabul qilib yuborishi mumkin. Shu bilan bir qatorda, mineralda ushbu qo‘shimchalar topilmadi. Bu esa mualliflarga olmos deyarli ming kilometr chuqurlikda paydo bo‘lgani haqidagi fikrni bildirishlariga turtki bergan.

Olimlarning tadqiqoti sayyorada suvning paydo bo‘lishini tushuntirib berishda muhim o‘rin tutadi. Mualliflarning ta'kidlashicha, ular ilk bor shunday chuqur mantiya qatlamida suv borligiga isbot topishgan.

Avvalroq, komatit va olivitni o‘rganib chiqqan mutaxassislar Yer yuzasidan 410-660 kilometr chuqurlikda taxminiy yoshi 2,7 milliard yil bo‘lgan ummon borligi haqida ma'lum qilishgandi. Uning hajmi Jahon okeanlaridan bir necha barobar katta ekani xabar berildi.