“Muhimi qo‘rqmaslik kerak” – Yevropaning 2-raqamli maxsus klinikasida ishlayotgan o‘zbek hamshirasi

Dilnura Berdiyeva Toshkent viloyati Angren shahrida tug‘ilgan, oilali, 3 nafar farzandning onasi. U Toshkent tibbiyot akademiyasida bakalavriat va magistraturani tamomlab, 10 yil davomida Angren shahridagi tug‘uruqxonada hamshira lavozimida ishlagan. Qahramonimiz 2023 yil sentabr oyida Shveytsariyaning tibbiyot sohasidagi kompaniyasi tomonidan e’lon qilingan dastur asosida Germaniyaning Aachen shahriga ishlagani ketgan.

«Yevropaga ketish men uchun katta imkoniyat edi»

Har doim menga hamshiralik qiziq bo‘lgan. Eng katta orzularimdan biri Yevropa davlatlarida hamshiralik kasbi, faoliyati bilan tanishish edi. 2021 yil aprel oyida O‘zbekiston Tashqi migratsiya agentligi tomonidan Germaniyadagi uniklinikumlarga O‘zbekistondan hamshiralar ishga jalb qilinayotgani haqida xabar berildi.

Bu men uchun katta imkoniyat edi va shuni ushlab qolishga harakat qildim. O‘rganib chiqdim, Shveytsariyadagi bir kompaniya, O‘zbekiston Tashqi migratsiya agentligi, Germaniyaning Aachen shahridagi uniklinikum bilan hamkorlikda bo‘layotgan ekan. Germaniyada «uni» so‘zi asosan «universitet» ma’nosida qo‘llaniladi, bu uniklinikumni o‘rganib chiqdim, bu klinika Yevropada 2-o‘rinda turadi, ixtisoslashtirilgan markaz va katta masshtabga ega ekan. Bu yerda o‘z kasbiy malakamni yanada oshirishim, chet tillarini o‘rganishim, bu yerning madaniyatini o‘rganish imkoniga ega bo‘ldim. Keyin dastur tashabbuskorlari tomonidan uyushtirilgan suhbatlarda qatnashib, jarayonlardan muvaffaqiyatli o‘tdim.

Germaniyaga ketish jarayonida o‘ziga yarasha talablar bor edi. Ya’ni nomzod 39 yoshdan oshmagan, kamida 2 yillik ish tajribasi, tibbiyot xodimi bo‘lishi, B2 sertifikatiga ega bo‘lishi kerak. 2 marta suhbat bo‘ldi, birinchisi hamkor Shveytsariya kompaniyasi tomonidan Toshkent shahrida savol-javob o‘tkazilgan, unda chet elga chiqish maqsadimiz, tibbiyotga oid savollar so‘ralgan. Ikkinchi suhbatga esa uniklinikumdan kelishgan, klinikaning maxsus integratsion dastur xodimlari kelib, individual suhbatdan o‘tkazishgan.

Suhbatlar muvaffaqiyatli o‘tgach Tashqi migratsiya agentligi va Shveytsariya kompaniyasi tomonidan Sergeli tumanida alohida joy ajratilib, [suhbatdan o‘tgan] nomzodlar uchun hamma sharoitlar yaratilib, bir yil davomida bepul nemis tili o‘rgatildi, yotoqxona ham ajratildi. Bir yildan so‘ng B2 sertifikatiga ega bo‘ldim.

Xohish kuchli bo‘lishi kerak, chunki ko‘p nomzodlar ancha qiynalishdi.

Hujjatlarga kelsak, asosiylari kollej yoki oliy ta’lim muassasasi diplomi, fuqarolik pasporti kerak bo‘ladi. Viza olish jarayonlari va boshqa hujjat ishlari Tashqi migratsiya agentligi tomonidan amalga oshirildi. B2 sertifikatini olgach, oilamiz yoniga qaytdik va hujjat ishlari tugashini kutdik. O‘zimning vizam 5 oydan so‘ng chiqdi va sentabr oyi oxirida Germaniyaga keldik.

«Germaniyada ishga taklif qilinayotgan odamga dastlab til o‘rgatiladi»

Hammasi shartnomada ko‘rsatiladi. Siz bu loyihaga qatnashishingizdan boshlab to kutib olish, joylashtirishgacha o‘zlari nazorat qilib, yordam berishadi. Uniklinikumga kelishimiz bilan bizni iliqlik bilan kutib olishdi, O‘zbekiston bilan birinchi marta shartnoma tuzishlari ekan, o‘zbekistonlik hamshiralarni birinchi marotaba ko‘rib turganlari uchun, bu ularga ham yangilik bo‘ldi. Bir oy davomida integratsion dasturda bo‘ldik. Shu vaqt davomida uniklinikumdagi ish jarayonlari, tartib-qoidalar bilan tanishtirishdi.

Tizimlar kompyuterlashtirilgani uchun kompyuter bilan ishlash ham o‘rgatildi, nemis tilini bilish darajamiz yana bir tekshirildi. Integratsion dasturdan so‘ng bizni ilgari O‘zbekistonda qaysi yo‘nalishda ishlagan bo‘lsak, shu bo‘yicha ishlarga qo‘yishdi. Men 2 oy davomida operatsion ginekologiya bo‘limida ishladim. Bu yerda germaniyalik hamshiralar bilan teng huquqli bo‘lish uchun tan olinishdan o‘tish kerak bo‘ladi. Bu tan olinish ishlagan soatlarga qarab beriladi, agar ish soati yetmasa, boshqa uniklinikumlarda to‘ldirish kerak bo‘ladi.

Men ham yetmagan soatlarni to‘ldirish uchun qariyalarga, nogironlarga xizmat ko‘rsatadigan markazning davolash bo‘lishimida bir oy ishladim, poliklinikada ham bir oy malaka oshirdim. Kuni kecha esa tan olinish suhbatidan muvaffaqiyatli o‘tdim. Bu suhbat imtihon ko‘rinishida o‘tadi, unda siz ish jarayonida o‘rgangan bilim, ko‘nikmalaringizdan kelib chiqib, javob berishingizga to‘g‘ri keladi.

Endi yangidan shartnoma qilinsa, men oila a’zolarimni ham taklif qilishim mumkin bo‘ladi. Farzandlarim kelib, shu yerdagi maktabda o‘qishadi. Turmush o‘rtog‘imga ham ish izlayapmiz, ko‘p sohalarda bo‘sh ish o‘rinlari bor ekan. Lekin B1 sertifikati talab qilinadi. Germaniyada har bir ishga taklif qilinayotgan odamga dastlab til o‘rgatilar ekan. Viza olish uchun ham kamida B1 sertifikati bo‘lishi kerak, lekin bu yerdan turmush o‘rtog‘imni taklif qilsam, viza uchun A1 sertifikati ham yetarli bo‘ladi, farzandlarimdan esa til bilish so‘ralmaydi. Lekin o‘zlari uchun til o‘rganib kelganlari ma’qul. Chunki farzandim bu yerga kelib nemis maktablarida o‘qishlariga va turmush o‘rtog‘im ham til bilishiga to‘g‘ri keladi.

«Amaliyot jarayoni bo‘lsa ham, o‘qish bo‘lsa ham, haq to‘lanadi»

Intergatsion dasturni boshlagan kunimizdan boshlab bizna ish kuni sifatida oylik to‘lanyapti, bu ham shartnomada ko‘rsatilgan, amaliyot jarayoni bo‘lsa ham, o‘qish bo‘lsa ham, haq to‘lanadi. Shartnoma bo‘yicha 2400 yevro, sug‘urta, soliqlar chegirib qolinganda 1700-1800 yevro qoladi. Uniklinikumga tegishli yotoqxonaga joylashdik biz, har bir kishiga xona berilgan, sharoitlar yaxshi. Yotoqxonaga 300 yevro to‘lanadi oyiga. Bundan tashqari, jamoat transporti uchun 49 yevrodan olinadi oyiga. Kundalik ehtiyojlarga 200 yevro atrofida ketadi, har kimning o‘ziga bog‘liq. Tan olish suhbatidan o‘tdik, endi oyliklarimiz oshadi, boshqatdan shartnoma qilinib, germaniyalik hamshiralar bilan teng huquqlilik beriladi, maoshlar ham shunga ko‘ra bo‘ladi.

«Tibbiyot xodimlari o‘rtasida notenglik yo‘q»

Internetdagi turli reklamalarga uchib har xil kompaniyalar orqali Germaniyaga kelib ko‘p xatoliklarga yo‘l qo‘yyotgan yurtdoshlarimiz ham bor. Shuning uchun Tashqi migratsiya agentligiga murojaat qilishsa, to‘g‘ri maslahat berishadi.

Birinchi o‘rinda havosi yoqdi. Qanday savol bersangiz ham, erinmasdan tushuntirib javob berishlari yoqdi, vaqt adratishadi, yuz burib ketish yo‘q. Inson qadri juda baland. Tibbiyot xodimlari o‘rtasida notenglik yo‘q, parvarish bilan bog‘liq asosiy ishlarni hamshiralar bajaradi. yoki oddiy xodim deb ajratish yo‘q, barcha tibbiyot xodimi sifatida teng huquqli. Asosiy ishlarni hamshiralar bajaradi bu yerda. Hamshiralar uchun alohida katta xonalar qilingan, barcha sharoitlari bor. Yana bir e’tiborli tomoni, hamshiralar ham, shifokorlar ham tinimsiz o‘z ustida ishlashadi. Biror xatoga yo‘l qo‘yishsa, buni aytishdan uyalishmayli va o‘sha xatolarni to‘g‘rilashga harakat qilishadi. Katta shifokorlardan tortib kichik tibbiy xodimlargacha birga o‘tirib ovqatlanishadi, bir zil sharoitda ishlashadi. O‘zaro hurmat, qadr-qimmat baland.

“[Xorij mamlakatga] kim kelmoqchi bo‘lsa, qo‘rqmasligi kerak»

Boshida turmush o‘rtog‘im qarshi bo‘ldilar. Ko‘pchilik ish qidirib kelishadi chetga. Shaxsan menda bunday qiziqish bo‘lmagan asosiysi, chunki O‘zbekistonda erimning xam, o‘zimning ham ishim yaxshi edi, farzandlarim ham yaxshi maktabda o‘qishardi. Asosiy maqsadim yevropalik hamkasblarim faoliyatini ko‘rish edi. O‘zbekistondagi hamshiralar rivojlangan davlatlarda malaka oshirishlarini istardim. Bir-ikki oy bo‘lsa ham malaka oshirishim kera deb yurardim. Bu imkoniyat paydo bo‘lgach turmush o‘rtog‘imga yotig‘i bilan tushuntirdim. Til o‘rganaman, jarayon ketadi, siz qo‘llab turing, dedim. To‘g‘ri tushundilar.

Vatan sog‘inchi bor. Hozir har kuni 2-3 mahal videoqo‘ng‘iroq orqali gaplashib turibmiz. Farzandlarimga ham motivatsiya berib turaman, nemis tilini yaxshi o‘rganishlarini aytaman. Oila a’zolarim qachon kelarkan deb qo‘rqishgan, ko‘p vaqt bo‘lib ketadi deb. Lekin dekabr oyida ko‘rib keldim oilamni. Yil oxirida 8 kunlik ta’til berishdi, bizda O‘zbekistonda 11 oydan keyin ta’tilga chiqish mumkin, adashmasam. Endi mart oyida yana borishni rejalashtiryapman O‘zbekistonga, oilam bilan kelish uchun kerakli hujjatlarni xam tayyorlayman.

Kim kelmoqchi bo‘lsa, qo‘rqmasligi kerak. Agar O‘zbekistonlik hamshiralar ishlasa, bemorlar ham xursand bo‘ladi. Chunki O‘zbekistonliklar vijdonan ishlaydi, deb e’tirof etishadi ular ham. O‘zimni xam xursand bo‘lib kutib olishadi, mamnun ekanini aytishadi.

Dilshoda Shomirzayeva tayyorladi,
Tasvirchi Mirvohid Mirrahimov,
Montaj ustasi Muhiddin Qurbonov.